Joanne’s blog 109

Lieve allemaal,

Afgelopen week vond er in ons dorp een bijzondere gebeurtenis plaats: onze synagoge kreeg een nieuwe Thorarol. Er werd gesproken, gezongen en gedanst. Een van de speeches ging over een andere Thorarol uit onze synagoge.

Tussen 1942 en 1944, toen de nazi’s de Joodse gemeenschappen van Bohemen en Moravië deporteerden, werden er heilige voorwerpen uit gesloten synagogen overgebracht naar het Joods Museum in Praag. Onder de ruim 200.000 objecten bevonden zich bijna 1.800 Thorarollen. Na de oorlog verdwenen die opnieuw in opslag, toen het communistische regime de meeste gemeenten dwong te sluiten.

In 1964 vond een bijzondere reddingsactie plaats. Dankzij contacten in de Londense kunstwereld kocht de Britse filantroop Ralph Yablon 1.564 rollen op en schonk die aan de Westminster Synagogue. Daar werd de Memorial Scrolls Trust (MST) opgericht, die de rollen conserveert en, waar mogelijk, schenkt aan actieve Joodse gemeenschappen. Inmiddels zijn honderden rollen gerestaureerd en wereldwijd in bruikleen gegeven. Ongeveer 1.400 rollen zijn vandaag de dag nog in gebruik: levende gedenktekens voor de vernietigde Joodse gemeenschappen van Centraal-Europa.

Toch bleef één hoofdstuk lang onbeschreven. In de jaren zestig werden vijftig rollen uit Praag overgedragen aan het Israëlische Ministerie van Religieuze Zaken. De administratie raakte zoek, en pas recent begon de MST met het opsporen van deze “vermiste” rollen. Zo werd ontdekt dat ons dorp in 1965 een van deze rollen had ontvangen. Onderzoek wees uit dat deze nu officieel is geïdentificeerd als MST #1381, een zogeheten weesrol. Haar exacte herkomst is onbekend, maar haar verhaal leeft voort: een symbool van geloof, veerkracht en verbondenheid.

Onze nieuwe rol, MST #8005, is eveneens van Tsjechische oorsprong. Ze is afkomstig van een opgeheven orthodoxe gemeenschap in Genève, die al haar Thorarollen aan de MST heeft geschonken. In het vertrouwen dat zij een goede bestemming zouden krijgen. Deze rol, geschreven in de late 18e eeuw, heeft nu bij ons een nieuw thuis gevonden.

In deze moeilijke tijden, waarin het Joodse volk opnieuw wordt beproefd, herinneren deze beide rollen ons eraan hoe diep onze wortels reiken. Ze verbinden verleden en heden, pijn en hoop en tonen het eeuwige geloof dat ons als volk blijft dragen.

Sjabbat sjalom en moge de gegijzelden die nog worden vastgehouden spoedig naar huis terugkeren.

Joanne